De sterkste kunstgrasvezel

NIEUWS

Marcel Bouwmeester, vrijdag 22 september 2023

162 sec

Marcel Bouwmeester wil markt triggeren

Marcel Bouwmeester, projectleider/adviseur sportparken bij de gemeente Utrecht, brengt graag bepaalde onderwerpen uit zijn werkveld onder de aandacht. Hij ondersteunt ook de Vereniging Sport en Gemeenten bij technische vraagstukken. Dit keer stuurde hij de redactie een artikel waarin hij op persoonlijke titel een pleidooi houdt om een keuze te maken voor een zo sterk mogelijke kunstgrasvezel.

Als natuurgras (aantoonbaar) geen optie is, dan willen eigenaren, opdrachtgevers en gemeenten kunstgrasvelden die gemaakt zijn van de sterkste kunstgrasvezels die rechtop blijven staan en de minste tot geen slijtage veroorzaken (i.v.m. zorgplicht/microplastics). Een kunstgrasvezel die in het systeem presteert (voldoet aan voorschrift of norm), een vezel die in het systeem prettig aanvoelt voor de gebruikers (multifunctioneel gebruik) en efficiënt is voor het bedoelde gebruik. Daarbij is het ook wenselijk dat de vezels nog gemaakt zijn van bij recycling vrijgekomen grondstof, of biobased en /of indien mogelijk 100 % afbreekbaar. Dit alles moet ook nog eens betaalbaar zijn.

Duurzaamheid is namelijk ook als een kunstgrasveld zo lang als mogelijk meegaat

De sterkste vezel met alle bovenstaande eigenschappen is goed voor de investering. Indien kunstgrasmatten langer meegaan (ook bij enorm veel gebruik), kunnen deze over een langere periode worden afgeschreven. Duurzaamheid is namelijk ook als een kunstgrasveld zo lang als mogelijk meegaat. De mat gaat minder snel naar de verwerker. Elk jaar langer gebruik dan afschrijving binnen de gebruiksnorm of het gebruiksvoorschrift, heeft meerwaarde.

Mijn inziens is het meer dan logisch om bij de uitvraag te sturen op een kunstgrasvezel die langer meegaat dan de slechtste vezel. Natuurlijk bepaalt het gehele systeem (incl. infill) de duurzaamheid en gebruikskwaliteit. Deze brainstormsessie gaat nu alleen over de sterkste kunstgrasvezel binnen hetzelfde systeem. We moeten wel appels met appels vergelijken. Wel is het daarna nuttig om systeem met systeem te vergelijken, natuurlijk bij goed professioneel onderhoud en multifunctioneel gebruik.

Diamantvorm

Mijns inziens is het logisch als gemeenten als klant gedetailleerder naar bovenstaande kijken en uitvragen en hier meer dan nu onderzoek naar doen. Van een 6 naar een 9 of 10. Een technisch bewezen sterkte vezel. Vanuit ervaring hebben we mijns inziens al wel geleerd dat vanuit sportgebruik en bij monofilament kunstgrasvezels een diamantvorm in praktijk voor de sport de beste vorm vezel is. Waarschijnlijk krijg ik nu veel commentaar vanuit commerciële hoek van mensen die zeggen dat dit niet zo is. Ik zeg dan: komt dan maar met bewijsstukken, ik leer nog elke dag bij.

Als je met een idee komt, kom dan ook met een oplossing, zeggen dan ook veel collega's. Ik heb dus bedacht hoe je dit kunt realiseren. Als een voetbal kunstgrassysteem een eerste keer beoordeeld wordt, dan moet het systeem (kunstgras/foam/infill) voldoen aan de KNVB-laboratoriumnorm. In deze norm zit (gelukkig) ook een ondergrens voor slijtage en veroudering. Met Lisport XL-machine doet men deze verouderingstest als onderdeel van de laboratorium-eisen. Voor voetbalvelden betekent dit dat een 95 kilo zware rol met noppen 6000 keer over een proefstuk kunstgras rijdt en daarna kijkt men naar de gevolgen (lees: slijtage). De FIFA gebruikt deze test ook (Test Methode 15, tot 6000 Cycles, dit is dan is FIFA Quality eis), de KNVB2-15 laboratoriumtest gebruikt ook deze ondergrens.

Maximale bovengrens

Op zich zeer logisch, maar mijns inziens is het logisch om ook eens de maximale bovengrens te weten van de vezel, dus niet alleen de ondergrens. Dit is dan 'in theorie een vezel die langer meegaat en sterker is, beter voor de investering en duurzamer, omdat vaak dit product minder snel naar een verwerker gaat. Ik hoop op vezels die langer meegaan dan 20.000 Cycles en voor de rest ook passen binnen de normen of voorschriften. Een tweede stap is dan om de waarden per product en systeem met elkaar te vergelijken en dan zie je eenvoudig het verschil. Het gaat dan vooral om systemen die voldoen aan de EU restrictie waarbij er geen polymerische kunstgras infillmaterialen mogen worden verhandeld. Volgens mijn laatste gegevens geldt dit vanaf 2031. Het is verstandig om hier nu al op te anticiperen.

We kunnen deze verzwaarde slijtagetest dan ook uitproberen op (deels) gerecyclede kunstgrasvezels of biologisch afbreekbare vezels (zover dit lukt) en dan kijken wat de verschillen en gevolgen zijn. Alleen met slim en logisch onderzoek kom je verder en kan je aan knoppen draaien. Deze gegevens kunnen leveranciers en aannemers dan ook weer meenemen voor de vaststelling van laagste Total Cost of Ownership (TCO). Deze term staat voor kosten van een product (of dienst) gedurende de gehele gebruiksperiode.

Garantie is leuk, maar een goede basis ook

Dus opdrachtgevers, eigenaren van kunstgrasvelden en adviseurs: vraag ook aan leveranciers en aannemers wat de bewezen Lisport XL-bovengrens is van het kunstgrassysteem. Garantie is leuk, maar een goede basis ook. Mogelijk kan sportinfrastructuur.nl dit ook eens meenemen in de nog te ontwikkelen beoordeling voor het duurzaamheidslabel van een product op de sportproductenlijst.

Nogmaals: mijn betoog is om te triggeren en vanuit de inhoud te brainstormen. Mijn insteek is niet om mensen boos te maken.

REACTIES

		Gert-Jan Kieft Monday 25 September 2023

Het bepalen van de "bewezen LisportXL bovengrens" is niet zo eenvoudig. Waar kijken we naar? Vezelslijtage? Sporttechnisch? Daarvoor zouden betere definities opgesteld moeten worden...

		Gerrit de Koe Monday 25 September 2023

Beste Marcel,
Natuurlijk ga ik (grotendeels) met je mee.
Op onderdelen heeft de markt best nog veel uitdagingen. De opdrachtgever minimaal zet zoveel zou ik zeggen.
Gerecyclede kunstgrasproducten waarbij het nieuwe materiaal weer net zo duurzaam is heeft m.i. nog wel een weg te gaan. Men kan het maken maar dan tegen 400% ?? meerkosten en nu helaas nog niet in massa productie.
De huidige diamondshape producten zijn redelijk tot goed te noemen (prijs - kwaliteit?)
Gebruikte polymeren en masterbatches verbeteren? Ook een optie.
M.i. belangrijker nu (quick win) is dat de beheerders hun beheer geoptimaliseerd krijgen. Hogere infill hanteren en borstels 90% de deur uit. Zou m.i. al een goede start zijn :)

		Marcel Bouwmeester Monday 25 September 2023

Beste Gert-Jan en Gerrit, bedankt voor jullie reactie. Ik ga nu een voorstel plan schrijven en deze indienen bij sportinfrastructuur.nl (Programmaraad) Eigenaren / gemeenten kunnen ook in belang van voorschriften, kennis & duurzaamheid aanspraak maken op onderzoeks budget. Dit moeten we mijn inziens, als opdrachtgever collectief meer en vaker doen. Dit is in het belang van opdrachtgevers en eigenaren van kunstgras sportvelden. (op een onderbouwde wijze kunnen draaien aan duurzaamheid knoppen en verschil inzichtelijk maken in gevolgen ECHA restrictie. (andere kunstgras systemen en gevolgen investering) Ook de bewering dat kunstgras met zand infill sneller slijt dat zonder zandinfill willen we als opdrachtgevers graag vaststellen. Is dit goed idee…

		Marjo Hoek Tuesday 26 September 2023

Helder betoog, Marcel. Regeren is vooruitzien!

Tip de redactie